Pracownicy państwowej agencji mogli dopuścić się nieprawidłowości stwierdzonych przez NIK i prokuraturę, ale nie poniosą za to konsekwencji. Do takiej sytuacji doszło w poznańskim oddziale Agencji Nieruchomości Rolnych. Dotarliśmy do akt sprawy karnej umorzonej w zeszłym roku przez poznańską Prokuraturę Okręgową. Uznała co prawda, że w ANR panuje bałagan, ale nie wiedziała, kto za niego odpowiada i umorzyła śledztwo. – Nie ma wewnętrznych aktów prawnych i przepisów, które precyzyjnie ustalałyby zakres obowiązków pracowników. A to pozwoliłoby na przypisanie osób do konkretnych czynów – twierdzi prokurator Łukasz Biela. To on postanowił o umorzeniu o umorzeniu może dziwić, bo jak stwierdziła NIK, ANR ma wewnętrzny regulamin organizacyjny.– Nawet jeśli prokurator miał kłopot z ustaleniem osób odpowiedzialnych za nieprawidłowości, to w ostateczności za oddział odpowiada jego dyrektor. Poza tym w naszej firmie każdy ma określony zakres obowiązków – mówi pracownik poznańskiej ANR proszący o wszczęto w marcu 2007 roku i dotyczyło wydarzeń sprzed tej daty. Było wielowątkowe. Podstawą do jego rozpoczęcia stały się informacje przekazane w 2007 r. przez Antoniego Obacza, ówczesnego dyrektora oddziału. Zawiadomił o rzekomych naciskach ze strony polityków Samoobrony. Ponoć był przez nich straszony mafią rosyjską, jeśli będzie zagrażał prowadzonym przez nich interesom. Ówczesny szef poznańskiej ANR zawiadamiał również o rzekomej korupcji w oddziale. Poznańska prokuratura nie potwierdziła tych informacji i umorzyła śledztwo. Jednak w postępowaniu weryfikowała nie tylko zeznania dyrektora. Oparła się też na zakończonej w 2007 r. kontroli poznańskiej delegatury NIK. Sprawdzała ona, w jaki sposób pracownicy ANR wykonują swoje najważniejsze zadanie, czyli dbają o interesy Skarbu Państwa. Kontrolerzy swoje spostrzeżenia zawarli w liczącym ponad sto stron protokole. Badali przetargi i umowy dzierżawne zawierane z przedsiębiorcami działającymi w rolnictwie. Ocenili, że prywatyzacja majątku ANR oraz jego dzierżawa była prowadzona niezgodnie z zasadą legalności, rzetelności i gospodarności. NIK sporo miejsca poświęciła transakcjom zawieranym przez agencję z Januszem Paulem, dzierżawcą kilku tysięcy hektarów gruntów oraz budynków znajdujących się w zasobie ANR. Jednocześnie jest on pracownikiem agencji. Okazało się że w latach 1994–1999 nie płacił czynszu za dzierżawę gorzelni w podpoznańskich Komornikach. W końcu kupił ją bez przetargu. Zaległości z tytułu wcześniejszej dzierżawy wyniosły 111 tysięcy złotych. – To śmieszna kwota w porównaniu do pieniędzy, jakie od lat płacę agencji z tytułu dzierżawy – oburza się Janusz Paul. – Ten rzekomy dług wyszedł na jaw dopiero przy okazji kontroli NIK. Roszczenie było już wtedy przedawnione, ale zapłaciłem dla dobra sprawy. Nie chciałem, by moje nazwisko pojawiało się w kontekście jakichś sprawdzała kwestie dotyczące wywiązywania się przez Paula z zapłaty czynszu za inne mienie dzierżawione od ANR. Wykryto, że miał zaległości ze spłatą należności. Opóźnienia nie powodowały działań windykacyjnych ze strony agencji, która dalej prowadziła z nim interesy. Na przykład, jak podaje NIK, w 1999 r. agencja sprzedała Paulowi majątek w Środzie Wlkp., mimo że miał wobec niej zaległości w kwocie 479 tysięcy złotych. Jednocześnie NIK stwierdziła, że Paul na samej produkcji spirytusu, pomijając inną działalność, osiągnął w 1998 roku przychody sięgające 3,7 mln złotych. Oddział tłumaczył się, że odraczał Paulowi płatności z powodu obiektywnych okoliczności: na przykład suszy, która miała zniszczyć jego uprawy czy opóźnień w wypłatach za sprzedane Paul to nie tylko dzierżawca olbrzymiego majątku z zasobu ANR, ale także pracownik poznańskiej agencji. W jej imieniu administruje Ośrodkiem Hodowli Zwierzyny w Bieganowie. Ośrodek zajmuje się organizacją polowań i działalnością łowiecką. W umowie, którą z nim podpisano, stwierdzono, iż ma pracować na rzecz OHZ 8 godzin dziennie. NIK, w czasie kontroli, zapytała Antoniego Mandziaka, dyrektora ANR w latach 2002–2006, dlaczego zawarł umowę z Paulem, który jako dzierżawca nierzetelnie wywiązywał się z zobowiązań wobec ANR. Ten odpowiedział, iż to… dobry myśliwy i dlatego mógł administrować ośrodkiem. A na pytanie kontrolerów, czy dyrektor zdawał sobie sprawę z nierealności zapisu, że Paul ma pracować w OHZ 8 godzin dziennie, skoro prowadził własne gospodarstwo i gorzelnię, Mandziak stwierdził, że nie zastanawiał się nad tym. Zdaniem NIK w Bieganowie doszło także do nieprawidłowości w gospodarowaniu stadem bażantów. zorganizowano ponoć polowanie na nie w okresie ochronnym. Zastrzeżeń było znacznie więcej. Zgodnie z regulacjami ustalonymi przez szefów ANR, wszystkie OHZ miały same na siebie zarabiać. Nierentowne ośrodki miały być likwidowane. NIK stwierdziła, że mimo to poznański oddział przekazywał do Bieganowa kilkusettysięczne kwoty. Z wniosku Janusza Paula wynikało, że mają być przeznaczone na remonty i zakupy. Oddział, jak zauważyła NIK, nie sprawdzał sposobu wydania pieniędzy. Dyrektor Mandziak tłumaczył kontrolerom, że OHZ dostawał pieniądze, bo miał przed sobą „perspektywę dobrego funkcjonowania”. W trakcie kontroli okazało się także, że Janusz Paul, jako administrator OHZ prowadził interesy ze swoim gospodarstwem rolnym Paul-Pon z Jarosławca. Dla OHZ kupił od swojego przedsiębiorstwa ciągnik, paliwo, usługi transportowe czy bażanty. Swojej firmie sprzedawał zaś z OHZ zboże czy pozwolenia na polowania. Wielkość tych transakcji w po-szczególnych latach dochodziła do kilkuset tysięcy złotych. Księgowość OHZ w Bieganowie i firmy Paul-Pon prowadziła ta sama osoba – podwładna Mandziak twierdził, że nie wiedział, iż Paul prowadził interesy sam ze sobą. Z kolei Janusz Paul uważa zarzuty za przesadzone. – Ustalenia NIK miały charakter polityczny i tendencyjny. Kontrolę przeprowadzono w momencie walki o stołki w agencji. Mo

zajmuje się organizacją polowań